มินามีเรื่องเล่า เขาเมืองชัยบุรี พัทลุง และเจ้าเมืองทั้ง ๙ ท่าน
เมืองพัทลุงตั้งอยู่บนที่ราบใกล้ชายฝั่งมีเขาหินปูนลูกโดดตั้งแต่เขาชัยสนซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของเมือง ส่วนบริเวณตอนเหนือของเมือง ในเขตอำเภอเมือง มีเขาคูหาสวรรค์หรือที่เรียกว่าเขาหัวแตก มีเขาอกทะลุ และเขาชัยบุรีหรือที่เรียกว่าเขาเมืองชัยบุรี
เขาเมืองชัยบุรีสำคัญอย่างไร
เขาเมืองชัยบุรีเป็นแนวป้องกันทางธรรมชาติที่เหมาะสมในการป้องกันข้าศึก
ข้าศึกเป็นใครครับ
ต้องย้อนไปยังสมัยที่เมืองพัทลุงอยู่ที่หัวเขาแดง (หรือจะเรียกว่าเมืองสงขลาที่หัวเขาแดง ก็ได้นะครับ) ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของทะเลสาบ เรียกว่าตั้งอยู่ทางปละท่าตะวันออก (คำว่าปละท่า แปลว่า ด้าน) เมืองหัวเขาแดงนี้อยู่ติดทะเล มักจะมีโจรสลัดหรือที่เรียกว่าแขกสลัดยกมาทางเรือ เข้ามาโจมตีเมืองอยู่เสมอ
ทางฝ่ายปละท่าตะวันตก
คือทางเมืองพัทลุงในปัจจุบัน มีพวกแขกทางใต้ลงไปมีเมืองไทรบุรีเป็นต้น
มักจะเป็นโจรมาปล้นชิงเมืองอยู่เสมอ ๆ ดังนั้นการสร้างเมืองป้อมปราการที่เขาเมืองหรือเขาชัยบุรีจะช่วยป้องกันข้าศึกหรือโจรสลัดได้
ขอเล่าเรื่องเมืองพัทลุงที่หัวเขาแดง ในสมัยของดาโต๊ะ โมกอล ท่านได้อพยพมาจากเมืองสาเลห์ ตอนกลางของชวามาตั้งเมืองอยู่ที่หัวเขาแดง
ท่านดาโต๊ะ โมกอลมีบุตรชายคนโต คือสุลต่านสุลัยมาน (ซาห์) และบุตรชายคนรอง คือฟารีซี และมีบุตรสาวชื่อฟาติมะห์
ต่อมาสุลต่านสุลัยมาน (ซาห์) ได้ครองเมืองพัทลุงที่หัวเขาแดงต่อจากสุลต่านโมกอลผู้เป็นบิดา
ในยุคที่สุลต่านสุลัยมานปกครองเมืองพัทลุง ท่านได้แข็งข้อไม่ยอมสวามิภักดิ์ต่อสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ในช่วงเวลานั้นสุลต่านสุลัยมาน (ชาห์) มีเมืองที่มีป้อมปราการป้องกันเมือง ๒ เมือง ได้แก่ เมืองพัทลุงที่หัวเขาแดง และที่เมืองชัยบุรี
ที่หัวเขาแดง ซี่งตั้งอยู่ตรงปากน้ำก่อนจะเข้าตัวเมืองสงขลาในปัจจุบัน มีป้อมปราการที่แข็งแรงไว้ป้องกันการรุกรานทางทะเลและทางบกของข้าศึก และอีกเมืองหนึ่งคือเมืองชัยบุรี
ในส่วนของเมืองชัยบุรีนั้น ท่านสุลต่านสุลัยมานได้อาศัยเขาชัยบุรีเป็นป้อมปราการในตัวเองโดยต่อกำแพงเมืองสร้างป้อมทับเข้าไปเป็นแหล่งที่ต่อสู้ป้องกันข้าศึกศัตรูได้ดีมาก โดยสุลต่านสุลัยมาน (ชาห์) ได้มอบหมายให้น้องชายของท่าน คือท่านฟารีซีไปเป็นเจ้าเมืองพัทลุงที่เมืองชัยบุรี ซึ่งตั้งอยู่ที่เขาชัยบุรี หรือที่รู้จักกันในนามเขาเมือง นะครับ
ท่านฟารีซี จึงเป็นเจ้าเมืองคนแรกของเมืองพัทลุงที่เขาเมืองชัยบุรี นะครับ
เขาชัยบุรีเป็นเขาที่อยู่ห่างจากชายฝั่งทะเลไม่มาก สภาพแวดล้อมของบริเวณนั้นมีภูเขาโอบล้อมหลายด้าน บริเวณเขาชัยบุรีจึงเป็นที่หลบภัยจากการรุกรานของพวกโจรสลัดได้เป็นอย่างดี
ต่อมามีการย้ายเมืองพัทลุงจากเขาชัยบุรีมาอยู่ที่ลำปำ ชุมชนเมืองพัทลุงในระยะต่อมาจึงอยู่บริเวณปากคลองลำปำไปจนถึงเขาอกทะลุและเขาคูหาสวรรค์ นะครับ
เจ้าเมืองพัทลุง ๙ ท่าน ที่เขาเมืองชัยบุรี
ผมขออนุญาตเขียนชื่อเมืองว่า ชัยบุรี นะครับ บางทีท่านอาจจะเห็นว่าเขียนว่า ไชยบุรี นะครับ
เจ้าเมืองชัยบุรีตามหลักฐานในพงศาวดารเมืองพัทลุงนั้น
มีทั้งหมด ๙ ท่านครับ ได้แก่
๑.
ท่านฟารีซี หรือเฟรีซี
ท่านเป็นน้องชายของท่านสุลต่านสุลัยมาน
เจ้าเมืองพัทลุงที่หัวเขาแดง นะครับ
๒.
พระยาวิชิตณรงค์
๓.
หลวงศรีสาคร
๔.
พระยาจักรี (ฮุสเซน) บุตรชายสุลต่านสุลัยมาน
พระยาจักรี
หรือพระยาราชบังสัน (ฮุสเซน) ปกครองเมืองพัทลุงที่เมืองชัยบุรี ระหว่างปี
พ.ศ. ๒๒๓๐-๒๒๔๒ ครับ
๕.
ออกหลวงเพชรกำแหงสงคราม
๖.
ออกหลวงไชยราชาสงคราม
๗.
พระยาแก้วโกรพพิชัยเชษฐ
๘.
พระยาราชบังสัน (ตะตา) บุตรชายพระยาจักรี (ฮุสเซน)
ท่านตะตาเป็นบิดาพระยาพัทลุงขุนคางเหล็ก
๙. พระภักดีเสนา (แขก)
ในบรรดาเจ้าเมืองทั้ง ๙ ท่านนี้ ท่านที่มีความสำคัญที่ผมจะเล่าเรื่องต่อได้อีกหลายตอน ได้แก่ ท่านฟารีซี เจ้าเมืองท่านที่ ๑ ท่านพระยาจักรี (ฮุสเซน) เจ้าเมืองท่านที่ ๔ พระยาราชบังสัน (ตะตา) เจ้าเมืองท่านที่ ๘ และพระภักดีเสนา เจ้าเมืองท่านที่ ๙ ครับ
โปรดติดตามตอนต่อไปนะครับ
