มินามีเรื่องเล่า เกาะดอนสวรรค์กลางหนองหาร

มินามีเรื่องเล่า เกาะดอนสวรรค์กลางหนองหาร

สวัสดีครับ ผมขอย้อนนำมินามีเรื่องเล่าที่เคยเขียนไว้เมื่อปีที่แล้วทาง Facebook มาเผยแพร่ทาง blog อีกครั้งนะครับ

พอดีความทรงจำของ Facebook แจ้งมา

เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๕ ผมและเพื่อนๆ ได้ไปดูธรรมชาติที่เป็นจุดเด่นอีกแห่งหนึ่งของเมืองสกลนคร

สกลนครเขามีคำคมแสดงเอกลักษณ์ของเมืองนะครับ เมืองสามธรรม คือ ธรรมะ ธรรมชาติและวัฒนธรรม

ที่ไหนครับ คำถามน่าสนใจ

ถ้าบอกว่าที่เกาะแม่ม่าย หลายคนที่ไม่รู้จักตำนานเรื่องผาแดงนางไอ่ อาจสงสัย

ครับเราไปชมเกาะดอนสวรรค์ เกาะใหญ่ที่ตั้งอยู่กลางหนองหารกันครับ

เกาะนี้เกี่ยวข้องกับแม่ม่ายอย่างไร

ชมเกาะไปด้วย ฟังเรื่องผาแดงนางไอ่ ฉบับมินาไปด้วยนะครับ 

พระธิดาไอ่คำ

ในอดีตนานมาแล้ว มีเมืองขอมเมืองหนึ่งชื่อว่า เอกชะฑีตานคร มีพญาขอมปกครองเมือง 

พญาขอมมีพระราชธิดาชื่อว่า พระนางไอ่คำ

พญาขอมรักและหวงแหนพระราชธิดาไอ่คำมาก พระองค์มีรับสั่งให้สร้างปราสาท ๗ ชั้นให้พระธิดาอยู่พร้อมเหล่านางกำนัลคอยดูแลอย่างดี 

เมื่อนางไอ่คำมีอายุได้ ๑๕ ปี ความงามของนางไอ่คำเป็นที่เลื่องลือไปทุกแห่ง  บรรดาเจ้าชายของเมืองต่างๆ ที่อยู่ใกล้กับเมืองเอกชะฑีตา เช่น เจ้าชายเมืองสีแก้ว (บ้านสีแก้ว จังหวัดร้อยเอ็ด) เจ้าชายเมืองฟ้าแดดสูงยาง (บ้านฟ้าแดดสูงยาง เมืองกาฬสินธุ์) เจ้าชายเมืองเชียงเหียน (บ้านเชียงเหียน จังหวัดมหาสารคาม) และท้าวผาแดงแห่งเมืองผาโพง ต่างก็หมายปองอยากได้พระนางมาเป็นคู่ครองของตน 

ความงามนี้ยังร่ำลือไปถึงพญานาคเมืองบาดาล 

พญานาคหนุ่ม คือ ท้าวภังคี ผู้เป็นพระราชโอรสของพญาศรีสุทโธนาคราชเจ้าเมืองบาดาล มีความปรารถนาจะชื่นชมความงามของนางไอ่คำด้วยเหมือนกัน

จัดงานบุญบั้งไฟ

ครั้นถึงกลางเดือนหก พญาขอมแห่งเมืองเอกชะฑีตา โปรดให้จัดงานบุญบั้งไฟ จึงได้ป่าวประกาศแจ้งไปยังหัวเมืองต่างๆ ให้ส่งบั้งไฟมาร่วมแข่งขัน โดยให้ทำบั้งไฟมาจุดแข่งขันกันที่เมืองเอกชะฑีตา 

การจุดบั้งไฟมีจุดประสงค์เพื่อจุดถวายพระยาแถนผู้เป็นใหญ่บนสวรรค์ชั้นฟ้า มีฤทธิ์ธานุภาพบันดาลให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลประการหนึ่ง 

ส่วนอีกประการหนึ่งเป็นการแข่งขันบั้งไฟระหว่างเจ้าชายจากเมืองต่างๆ หากบั้งไฟของเจ้าชายเมืองใดขึ้นสูงกว่าบั้งไฟของพญาขอมและของเจ้าชายคนอื่นๆ เจ้าชายพระองค์นั้นก็จะได้นางไอ่คำไปเป็นคู่ครอง

เจ้าชายเมืองต่างๆ ได้ส่งบั้งไฟเข้าร่วมแข่งขันจุดบั้งไฟ

ท้าวผาแดงแห่งเมืองผาโพง เข้าร่วมแข่งขันจุดบั้งไฟด้วย

ในการจุดบั้งไฟนั้น ปรากฏว่าบั้งไฟของพญาขอมบั้งไฟซุ บั้งไฟของท้าวผาแดงแตก ส่วนบั้งไฟของเจ้าชายเมืองอื่นๆ ขึ้นหมดทุกบั้ง 

แต่พญาขอมก็มิได้ทำตามสัญญา เจ้าชายเมืองต่างๆ  ซึ่งเป็นเมืองบริวารเห็นว่าผิดสัญญา จึงกลับกันหมด เหลือแต่ท้าวผาแดง

ท้าวผาแดงได้แอบเข้าหานางไอ่คำ และมีความสัมพันธ์กัน

ตลอดเวลางานบั้งไฟเจ้าชายพญานาคท้าวภังคี ได้แปลงตัวมาดูงาน และหลงรักนางไอ่ด้วยเช่นกัน  แต่ก็ไม่มีโอกาสเข้าใกล้ชิดนางเหมือนท้าวผาแดง  

เมื่อบุญบั้งไฟเสร็จสิ้นลงท้าวผาแดงและท้าวภังคี ต่างฝ่ายต่างกลับบ้านเมืองของตน 

ท้าวภังคีไปถึงเมืองบาดาล เฝ้าแต่คิดถึงนางไอ่คำ ไม่เป็นอันกินอันนอน ในใจมีแต่ภาพนางไอ่คำคนสวยตลอดเวลา 

วันหนึ่งท้าวภังคีจึงได้พาบริวารขึ้นมาเที่ยวเล่นยังเมืองเอกชะฑีตานคร

ท้าวภังคีกับบริวารได้แปลงตนเป็นสัตว์ต่างๆ โดยท้าวภังคีแปลงกายเป็นกระรอกด่อน (เผือก) มีกระดิ่งทองคำแขวนไว้ที่คอ 

กระรอกด่อน (เผือก) กระโดดไปมาบนกิ่งไม้งิ้วที่อยู่ตรงกับหน้าต่างห้องนอนของนางไอ่คำ เพื่อจะได้ยลโฉมความงามของนางให้เต็มตา 

นางไอ่คำได้ยินเสียงกระดิ่ง ออกมาดู และเห็นกระรอกเผือกมีกระดิ่งทองกำลังกัดกินผลงิ้วอยู่  นางไอ่คำเกิดความพอใจอยากได้เจ้ากระรอกเผือกตัวนี้มาเลี้ยงดูเล่น  

พระนางจึงสั่งให้นายพรานจับกระรอกเผือกมาให้ แต่นายพรานได้ใช้หน้าไม้ยิงกระรอกเผือกตกลงมาจากกิ่งไม้

ก่อนตายท้าวภังคีได้สาปแช่งเอาไว้ว่า ขอให้เนื้อของตนมีรสชาติอร่อย เป็นที่ติดใจของผู้ที่ได้กินเนื้อของตนโดยกินอย่างไรก็ไม่ให้มีวันหมด และหากชาวเมืองได้กินเนื้อของตน ก็ขอให้เกิดความหายนะแก่บ้านเมืองและคนที่กินทุกคน

นางไอ่คำแจกเนื้อกระรอกเผือกให้ชาวเมืองให้ได้กินอย่างทั่วถึง

เว้นแต่พวกแม่ม่ายทั้งหลาย เพราะในยุคสมัยนั้นคนรังเกียจพวกแม่ม่าย แม่ม่ายในยุคนั้นถือเป็นบุคคลที่ได้รับการดูถูกเหยียดหยามอย่างที่สุด  จึงไม่มีคนอยากให้พวกแม่ม่ายได้กินของดี 

บริวารพญานาคนำข่าวร้ายนี้ไปบอกแก่พญาศรีสุทโธนาคราชผู้เป็นพระราชบิดา ซึ่งประทับอยู่ในเมืองบาดาล 

พญาศรีสุทโธนาคราชทรงกริ้วมากที่พระราชโอรสของพระองค์สิ้นพระชนม์ เตรียมที่จะถล่มเมืองเอกชะฑีตานครให้ย่อยยับถล่มทลาย

 

ข่าวชาวเมืองกินเนื้อกระรอกนี้ทราบไปถึงท้าวผาแดงที่เมืองผาโพง

ท้าวผาแดงเห็นเป็นเรื่องประหลาด สังหรณ์ใจว่าคงจะเกิดอันตรายแก่นางไอ่คำและชาวเมืองแน่นอน จึงพร้อมด้วยทหารคนสนิทชื่อท้าวสาม  ขี่ม้ามาเพื่อจะช่วยนางไอ่คำที่เมืองเอกซะฑีตานคร 

คืนนั้นเอง พญาศรีสุทโธนาคราชและบริวารก็ขึ้นมาถล่มเมืองเอกซะฑีตานครให้ถล่มจมใต้ปฐพี 

เมืองถูกถล่มกลายเป็นหนองน้ำในพริบตา

ใครที่กินเนื้อกระรอกเผือกตายจมน้ำจนหมด

ท้าวผาแดงขี่ม้ามาทันเหตุการณ์พอดี จึงรีบพานางไอ่คำขี่ม้าออกจากตัวเมืองด้วยความรีบเร่ง ไม่ทันแม้จะหยิบฉวยทรัพย์สมบัติติดตัวเลยสักชิ้น 

นางไอ่คำคว้าได้เพียงฆ้องมงคลลูกหนึ่งเท่านั้น ท้าวผาแดงจัดให้นางไอ่คำนั่งกลางและให้ท้าวสามนั่งหลังม้าเพื่อคุ้มครองดูแลอยู่เบื้องหลัง

พญาศรีสุทโธนาคราชค้นหานางไอ่คำ เห็นนางไอ่คำขี่หลังม้าหนีไปกับท้าวผาแดง ก็ไล่กดติดตามอย่างกระชั้นชิด เมื่อตามทันก็เอาหางสอดกระหวัดรัดเอานางไอ่คำให้ตกลงมา

พญานาคสอดรัดถูกฆ้องที่ท้าวสามสะพายไว้ในบ่า ดึงเอาฆ้องหลุดจากบ่าท้าวสาม ฆ้องถูกกระชากหลุดตกลงไป สถานที่คล้องตกลงไปนั้น เรียกว่า เวินฆ้อง มาจนถึงปัจจุบัน

พญานาคติดตามไปอย่างไม่ลดละ ใช้หางเกี่ยวสอดรัดถูกแขนของนางไอ่คำ กระชากเอาแหวนของนางตกลงไป สถานที่แหวนของนางไอ่คำถูกกระชากตกนั้น เรียกว่า หนองแหวน ในสมัยปัจจุบัน

ท้าวสามตกจากหลังม้าและวิ่งตามม้าของท้าวผาแดงไปด้วยความเหนื่อยอ่อน ท้าวสามสะดุดล้มมาตลอด สถานที่ท้าวสามสะดุดล้มนั้น เรียกว่า ห้วยสามพะลาด ต่อมาเพี้ยนเป็นห้วยสามพาด (อยู่ระหว่างเส้นทางจังหวัดอุดรธานีกับอำเภอกุมภวาปี)

 ในที่สุดพญานาคก็สามารถเอานางไอ่คำตกลงไป ทำให้นางไอ่คำถึงแก่ความตาย

เมื่อนางไอ่คำตายตามท้าวภังคีไปแล้ว พญาศรีสุทโธนาคราชก็พอใจ 

ส่วนท้าวผาแดงและท้าวสามนั้น พญาศรีสุทโธนาคราชหาไม่ได้ทำร้ายเพราะทั้งสองไม่ได้กินเนื้อกระรอกเผือก 

แต่ในที่สุดท้าวผาแดงก็ตรอมใจตายเพราะทนต่อแรงแห่งความรักความคิดถึงที่มีต่อนางไอ่คำไม่ได้ 

เมืองเอกซะฑีตานครได้ถล่มลงด้วยฤทธิ์พญานาค จึงกลายเป็นหนองหาร

ส่วนพวกแม่ม่ายที่อาศัยอยู่บนเกาะแม่ม่าย ไม่ได้รับอันตราย เพราะไม่ได้กินเนื้อกระรอกเผือก

เมืองจมใต้บาดาล พื้นที่ของเมืองกลายเป็นหนองน้ำเรียกว่าหนองหาร 

ส่วนเกาะแม่ม่ายหรือเกาะดอนสวรรค์รอดพ้นจากการถล่มของพญานาค คงเหลือเป็นเกาะให้พวกเราได้ชื่นชมกลางหนองหารแห่งนี้ครับ

ถ้าท่านมาที่สกลนคร ขอเชิญมาเที่ยวชมดอนแม่ม่ายนะครับ ท่านที่สายมู อาจได้ยินเสียงดนตรีที่บรรเลงอยู่บนเกาะ นะครับ