มินามีเรื่องเล่า เราเป็นญาติกันที่พัทลุง พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) สายสัมพันธ์เครือญาติ ตอนที่ ๖

 

มินามีเรื่องเล่า เราเป็นญาติกันที่พัทลุง พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) สายสัมพันธ์เครือญาติ ตอนที่ ๖

สวัสดีครับ พอดีช่วงนี้ ผมเดินทางมาที่พัทลุง และจะเดินทางกลับไปขอนแก่นในวันนี้

ขออนุญาตเล่าเรื่องเราเป็นญาติกันที่พัทลุง ต่อนะครับ

พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) เป็นบุตรของพระยาพัทลุง (ตะตา)

พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) สมรสกับท่านแป้น บุตรีของพระราชาเศรษฐี

พระราชาเศรษฐีมีบุตรธิดา ๓ คน คือ พระยารามจตุรงค์ ท่านจุ้ยและท่านแป้น

ท่านจุ้ยได้เป็นเจ้าจอมมารดาจุ้ย พระสนมโทของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชกับเจ้าจอมมารดาจุ้ย (หรือท้าวทรงกันดาล) มีพระโอรส คือ พระองค์เจ้าชายวาสุกรี ซึ่งต่อมาดำรงสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส นะครับ

ทางด้านท่านแป้น ท่านเป็นน้องสาวของเจ้าจอมมารดาจุ้ยหรือท้าวทรงกันดาล ดังนั้น ท่านแป้นจึงมีศักดิ์เป็นพระมาตุฉา (น้า) ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ครับ

ท่านแป้นได้สมรสกับพระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) มีบุตรธิดาสืบตระกูล คือ

๑. พระยาพัทลุง (ทองขาว)

๒. ท่านนาง ภรรยานายนุ่น หลานเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัฒน์)

๓. เจ้าจอมมารดากลิ่น เป็นเจ้าจอมมารดา พระสนมเอก ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

๔. พระทิพกำแหงสงครามปลัด (กล่อม)

๕. เจ้าจอมฉิม ได้ถวายตัวเป็นเจ้าจอม ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ไม่มีพระองค์เจ้า บางที่ว่ามีพระองค์เจ้าหญิงสุด

พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) กับภรรยาท่านอื่น ๆ มีบุตรธิดาดังนี้

๑. นางบุญศรี ได้ถวายตัวอยู่ในพระราชวังหลังกับคุณฉิม

๒. นางบุญไทย ได้ถวายตัวอยู่ในพระราชวังหลังกับคุณฉิม

๓. นายด่อน

๔. นายชู

๕. พระปราณบุรี (จุ้ย)

๖. นางทองมี

ท่านกลิ่นได้เป็นเจ้าจอมมารดากลิ่นในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มีพระโอรส คือ พระองค์เจ้าชายสุทัศน์ (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นไกรสรวิชิต)

ดังนั้น พระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) กับท่านแป้น มีศักดิ์เป็นเสด็จตาและเสด็จยายของพระองค์เจ้าชายสุทัศน์ (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นไกรสรวิชิต)  

กล่าวโดยสรุปอีกทีนะครับ พระราชาเศรษฐีมีบุตรชาย คือ พระยารามจตุรงค์ มีบุตรี คือท่านจุ้ย ซึ่งได้เป็นเจ้าจอมมารดาจุ้ยในรัชกาลที่ ๑ หรือเป็นท้าวทรงกันดาล และบุตรีอีกท่านหนึ่งคือท่านแป้น ได้เป็นคุณหญิงแป้น ภริยาของพระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก)

ส่วนบุตรีของพระยาพัทลุง (ขุน หรือขุนคางเหล็ก) กับท่านแป้น คือท่านกลิ่น ได้เป็นเจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ ๑ 

ดังนั้นเจ้าจอมมารดากลิ่นในรัชกาลที่ ๑ จึงมีศักดิ์เป็นหลานสาวของเจ้าจอมมารดาจุ้ย และเจ้าจอมมารดาจุ้ยมีศักดิ์เป็นป้าของเจ้าจอมมารดากลิ่น                       

ส่วนท่านทองขาว ได้ดำรงตำแหน่งเป็นพระยาวิชิตเสนามหาพิชัย อภัยพิริยศรีสงคราม หรือพระยาพัทลุง (ทองขาว) เจ้าเมืองพัทลุง

พระยาวิชิตเสนามหาพิชัยฯ หรือพระยาพัทลุง (ทองขาว) สมรสกับท่านปล้อง มีบุตรรวม ๙ คน                         

ธิดาคนโตของพระยาพัทลุง (ทองขาว) กับท่านปล้อง ชื่อ ท่านผ่อง ได้สมรสกับพระอักษรสมบัติ (ทับ หรือหม่อมทับ หรือหม่อมราชวงศ์ทับ) มีบุตรธิดารวม ๖ คน  

ธิดาคนที่ ๓ ของพระอักษรสมบัติ (ทับ) กับท่านผ่อง ชื่อท่านทรัพย์ ได้เป็นเจ้าจอมมารดาทรัพย์ พระสนมเอก ในรัชกาลที่ ๓

เจ้าจอมมารดาทรัพย์และรัชกาลที่ ๓ มีพระราชโอรสธิดา ๒ พระองค์ พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ คือพระองค์เจ้าชายศิริวงศ์ (สมเด็จพระราชมหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์)

พระราชธิดาองค์สุดท้อง คือ พระองค์เจ้าหญิงลม่อม (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร)

พระองค์เจ้าชายศิริวงศ์ (สมเด็จพระราชมหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์) ทรงเป็นพระบิดาของ หม่อมเจ้าหญิงรำเพย (สมเด็จพระเทพศิรินทรา บรมราชินี) ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระบรมราชชนนี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

โปรดติดตามต่อนะครับ