มินามีเรื่องเล่า พระมหาธาตุแก่นนคร วัดหนองแวง พระอารามหลวง จังหวัดขอนแก่น

มินามีเรื่องเล่า พระมหาธาตุแก่นนคร วัดหนองแวง พระอารามหลวง จังหวัดขอนแก่น

          สวัสดีครับ วันนี้ขออนุญาตนำเสนอความเป็นมาของพระมหาธาตุแก่นนคร วัดหนองแวง พระอารามหลวงนะครับ

          ผมได้มีโอกาสพาเพื่อนๆ มานมัสการพระมหาธาตุแก่นนคร ที่วัดหนองแวงแห่งนี้ เมื่อปีที่แล้วนะครับ ขออนุญาตนำเรื่องและภาพมานำเสนออีกครั้งครับ 

          เมืองขอนแก่นในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มีพระนครศรีบริรักษ์ (ท้าวเพี้ยเมืองแพน) เป็นเจ้าเมืองขอนแก่นคนแรก

          ท่านได้สร้างเมืองขอนแก่นที่บ้านบึงบอนตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๓๓๒ ท่านเป็นเจ้าเมืองขอนแก่นที่บ้านบึงบอนเป็นเวลา ๒๒ ปี ก็ได้ถึงแก่กรรมที่บ้านบึงบอนนี้ 

          ตามที่ได้เคยกล่าวไปแล้วนะครับ ในมินามีเรื่องเล่าตอนหลวงพ่อพระลับว่า ท่านเพี้ยเมืองแพนหรือพระนครศรีบริรักษ์ บรมราชภักดีได้ตั้งเมืองขอนแก่นขึ้นที่บ้านบึงบอนแล้ว ก็ได้เริ่มสร้างวัดขึ้น ๔ วัด ตามแบบประเพณีโบราณ ดังนี้

          ๑. วัดเหนือ อยู่ทางต้นน้ำ (แม่น้ำชี) สำหรับเป็นสถานที่ชุมนุมทำบุญของประชาชนทั่วไป ปัจจุบัน คือวัดหนองแวง พระอารามหลวง

          ๒. วัดกลาง อยู่กึ่งกลางระหว่างวัดเหนือกับวัดใต้ สำหรับเป็นที่ชุมนุมทำบุญของ ขุนนางและข้าราชการ ปัจจุบัน คือวัดกลาง

          ๓. วัดใต้ อยู่ใกล้ตัวเมือง หรืออยู่ทางใต้ของสายน้ำ สำหรับเป็นที่ทำบุญของพ่อเมือง เป็นที่ประดิษฐานพระลับ ปัจจุบัน คือวัดธาตุ พระอารามหลวง

          ๔. วัดท่าแขก สำหรับพระภิกษุอาคันตุกะจากถิ่นอื่น มาพักและประกอบพุทธศาสนพิธี ปัจจุบัน คือวัดโพธิ์ บ้านโนนทัน

เรามารู้จักวัดเหนือ คือวัดหนองแวง กันนะครับ

วัดหนองแวง เดิมชื่อวัดเหนือ สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๓๒ พร้อมกับวัดกลางและวัดธาตุ โดยพระนครศรีบริรักษ์ (ท้าวเพี้ยเมืองแพน) เจ้าเมืองคนแรก ณ บ้านบึงบอน (บึงแก่นนคร)

          ที่วัดหนองแวงมีพระมหาธาตุแก่นนคร (พระธาตุเก้าชั้น)

ซึ่งเป็นศูนย์รวมแห่งบุญแห่งวัฒนธรรมอีสาน และเป็นศูนย์ตำนานของสาธุชน เป็นการสร้างกุศลแด่องค์พระศาสนา

          เมื่อมานมัสการพระมหาธาตุแก่นนคร คำถามแรกที่หลายท่านถามคือ ใครเป็นผู้สร้าง

          คำตอบคือ พระธรรมวิสุทธาจารย์ (คูณ ขนฺติโก ป.ธ.๔) อดีตเจ้าอาวาสวัดหนองแวง พระอารามหลวง

          พระธรรมวิสุทธาจารย์ (คูณ ขนฺติโก ป.ธ.๔) หรือที่พวกเรานิยมเรียกท่านว่าหลวงปู่คูณ ท่านได้ละสังขารอย่างสงบเมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓ สิริอายุ ๙๑ ปี ๑๔ วัน ๗๑ พรรษา

          หลวงปู่คูณท่านเล่าให้พวกเราให้ฟังในหนังสือ ระลึกงานบำเพ็ญกุศลอายุวัฒนมงคล ๙๐ ปี พระธรรมวิสุทธาจารย์ (คูณ ขนฺติโก ป.ธ.๔) เกี่ยวกับพระมหาธาตุแก่นนคร ซึ่งผมขออนุญาตถ่ายทอดโดยสังเขปครับ

          ความคิดริเริ่มในการสร้างพระธาตุนั้นมีอยู่ในใจของหลวงปู่คูณเสมอมา

          เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๗ ท่านได้มีโอกาสเดินทางไปกรุงเทพฯ ได้พบเห็นวัดวาอารามต่างๆ ในกรุงเทพฯ มีพระเจดีย์ พระธาตุงามสง่า ทำให้ท่านเกิดความคิดว่า อุโบสถ วิหาร ลานพระเจดีย์ ไม้ศรีมหาโพธิ์ เป็นปูชนียวัตถุและปูชนียสถานประจำวัด ท่านจึงได้ตั้งสัจจะอธิษฐานเอาไว้ว่า ขอได้มีโอกาสสร้างพระธาตุตามสติปัญญาที่ท่านจะทำได้

          เดิมทีท่านคิดจะจำลองพระธาตุขามแก่นไว้ที่วัดหนองแวง ท่านจึงได้ขออนุญาตจากหลวงพ่อพระครูโศภิตบุณยสาร เจ้าอาวาสวัดพระธาตุขามแก่นในสมัยนั้น

          หลวงพ่อพระครูโศภิตบุณยสาร ให้ความเห็นว่า ถ้าให้จำลองพระธาตุขามแก่น ท่านไปคงจะไม่สบายใจ เพราะกลัวว่าต่อไปจะไม่มีคนมานมัสการพระธาตุขามแก่นองค์จริง จะมานมัสการแต่พระธาตุที่จำลองสร้างขึ้นใหม่เท่านั้น

          ต่อมาหลวงปู่คูณ ท่านได้เกิดนิมิตต่าง ๆ และได้เห็นภาพเจดีย์ทางเหนือ มีลักษณะเหมือนมณฑปเป็นชั้น ๆ ถึง ๙ ชั้น ท่านจึงมีความคิดว่า น่าจะเขียนแบบเจดีย์พระธาตุเก้าชั้นขึ้น โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อจะสร้างพระธาตุให้เสร็จเพื่อเป็นการฉลองพร้อมกับการครบรอบ ๒๐๐ ปีของเมืองขอนแก่นในปี พ.ศ. ๒๕๔๐

          พระธรรมวิสุทธาจารย์ (คูณ ขนฺติโก ป.ธ.๔) ท่านได้สรุปมูลเหตุในการก่อสร้างพระธาตุขามแก่นไว้ ๔ ประการ คือ

          ๑. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (วาสน์ วาสโน) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ได้ทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุไว้ให้ตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๒๒

          ๒. พระธรรมวิสุทธาจารย์ (คูณ ขนฺติโก ป.ธ.๔) เจ้าอาวาสวัดหนองแวง ท่านได้ตั้งปณิธานไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๙๗ และได้รับพระบรมสารีริกธาตุตามนิมิต จากประเทศพม่า ตั้งแต่วันที่ ๒๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๘

          ๓. สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) วัดบวรนิเวศวิหาร ประทานปัจจัยบูชาพระธรรมเทศนาให้เป็นทุนเริ่มต้น ๑๘,๕๐๐ บาท ตั้งแต่วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๘

          ๔. เมืองขอนแก่นมีอายุครบ ๒๐๐ ปี ในพ.ศ. ๒๕๔๐ และทางวัดก็มีที่ดินว่างอยู่ ๑๐ ไร่เศษ เหมาะสมในการก่อสร้างพระมหาธาตุ

          พระมหาธาตุแก่นนครสร้างสำเร็จลุล่วง วันที่ ๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๐

          ลักษณะของพระมหาธาตุฯ นั้น องค์พระธาตุมีอยู่ ๙ ชั้น ฐานพระธาตุฯ กว้าง ๕๐x๕๐ เมตร องค์พระมหาธาตุฯ กว้าง ๔๐x๔๐ เมตร ความสูงของพระมหาธาตุฯ สุดเนื้อปูน ๗๒ เมตรถึงยอดฉัตรพระมหาธาตุฯ ๘๐ เมตร พื้นที่ทั้งหมดในองค์พระมหาธาตุ ๗,๗๘๐ ตารางเมตร พระจุลธาตุ ๔ องค์ ตั้งอยู่สี่มุม มีกำแพงแก้วพญานาค ๗ เศียรล้อมรอบกว้าง ๗๒x๗๒ เมตร เป็นศิลปะสมัยทวารวดีหรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผสมผสานศิลปะอินโดจีน รูปทรงแบบชาวอีสานตากแห 

          ภายในองค์พระธาตุมีอยู่ ๙ ชั้นนะครับ เราสามารถเดินขึ้นไปครบทั้ง ๙ ชั้น สว. ระวังหัวเข่าหน่อยนะครับ

          ชั้นที่ ๑ เป็นหอประชุม มีพระบรมสารีริกธาตุประดิษฐานอยู่บนบุษบกและพระประธาน ๕ องค์ อยู่ตรงกลาง ๑ องค์ทางทิศใต้ ๒ องค์ ทางทิศเหนือ ๒ องค์ ต้นเสาเขียนลวดลายและมีจิตรกรรมฝาผนังเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่น

          ชั้นที่ ๒ เป็นหอพักและเก็บของใช้ของชาวอีสาน

          ชั้นที่ ๓ เป็นหอปริยัติ รวมทั้งได้รวบรวมตาลปัตร พัดยศและเครื่องอัฐบริขารของพระภิกษุสงฆ์ที่มีชื่อเสียงในจังหวัดขอนแก่น

ชั้นที่ ๔ เป็นหอปริยัติธรรม ภายในมีพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมของเก่า

ชั้นที่ ๕ เป็นหอพิพิธภัณฑ์ มีบริขารของหลวงปู่พระครูปลัดบุษบา สุมโน อดีตเจ้าอาวาสรูปที่ ๖

          ชั้นที่ 6 เป็นหอพระอุปัชฌาย์ยาจาน

          ชั้นที่ ๗ เป็นหอพระอรหันตสาวก

ชั้นที ๘ เป็นหอพระธรรม ที่รวบรวมพระธรรมคัมภีร์สําคัญทางพระพุทธศาสนา

ชั้นที่ ๙ เป็นหอพระพุทธ ตรงกลางมีบุษบก เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า

          ทุกชั้นมีบานประตูหน้าต่างแกะสลักนิทานหรือชาดกต่างๆ

ที่สำคัญคือผู้ที่ขึ้นไปยังชั้นต่างๆ สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ของเมืองขอนแก่นได้ทุกองศา

          กล่าวกันว่า ใครๆ ที่มาเมืองขอนแก่น แล้วไม่มาไหว้พระมหาธาตุ แสดงว่ามาไม่ถึงหรือฮอดเมืองขอนแก่น

          ขอเชิญทุกท่านมานมัสการพระมหาธาตุแก่นนคร กันนะครับ

*********************************